Ustawa o ekonomii społecznej
10 sierpnia 2022 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał Ustawę o ekonomii społecznej.
To ważny dokument dla sektora pozarządowego i już działających przedsiębiorstw społecznych.
Poniżej prezentujemy najważniejsze rozwiązania, które wprowadza ustawa:
- Ustawa definiuje ekonomię społeczną jako działalność podmiotów ekonomii społecznej na rzecz społeczności lokalnej w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej, tworzenia miejsc pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz świadczenia usług społecznych
- Status przedsiębiorstwa społecznego będzie mógł uzyskać podmiot ekonomii społecznej, taki jak: spółdzielnia socjalna, spółdzielnia pracy (w tym spółdzielnia inwalidów i spółdzielnia niewidomych), spółdzielnia produkcji rolnej, organizacja pozarządowa i inny podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego albo jednostka tworząca podmiot ekonomii społecznej, jeżeli prowadzą działalność odpłatną pożytku publicznego, działalność gospodarczą lub inną działalność o charakterze odpłatnym (czyli działalność oświatową, kulturalną lub działalność zarobkową Kół Gospodyń Wiejskich)
- Działalność przedsiębiorstwa społecznego ma służyć rozwojowi lokalnemu i ma na celu reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub realizację usług społecznych.
- Przedsiębiorstwo społeczne zobowiązane zostało do zatrudnia co najmniej 3 osób na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę (w wymiarze co najmniej 1/2 pełnego wymiaru czasu pracy)
- W przypadku przedsiębiorstwa społecznego działającego w celu reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem, co najmniej 30% ogółu osób zatrudnionych stanowić muszą osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę.
Przedsiębiorstwa społeczne mające na celu realizację usług społecznych nie muszą spełniać kryterium zatrudnienia min. 30% osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
- W stosunku do każdej zatrudnionej osoby zagrożonej wykluczeniem społecznym, na którą został udzielony instrument wsparcia, określony w ustawie, opracowany będzie i realizowany indywidualny plan reintegracyjny, przez okres, na jaki został udzielony ten instrument lub okres obowiązkowego utrzymania miejsca pracy.
- Ustawa wprowadza pewne ograniczenia dla przedsiębiorstw społecznych, w zakresie udzielania pożyczek, przekazywania majątku, czy też zakupu towarów lub usług od osób lub podmiotów z nimi „powiązanych”.
- Przedsiębiorstwo społeczne nie będzie mogło również przeznaczać zysku albo nadwyżki bilansowej uzyskanych z wykonywanej działalności, określonej w ustawie, do podziału między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i osób w nim zatrudnionych.
- Ustawa nałożyła na przedsiębiorstwo społeczne obowiązek sporządzania rocznego sprawozdania i przekazywania go w formie elektronicznej wojewodzie właściwemu ze względu na siedzibę przedsiębiorstwa społecznego w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku, za który jest składane to sprawozdanie.
- Nadzór nad przedsiębiorstwem społecznym w zakresie spełniania obowiązków wynikających z ustawy sprawowany będzie przez wojewodę.
- Zgodnie z ustawą tworzenie i funkcjonowanie przedsiębiorstw społecznych będzie mogło zostać wsparte ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub ze środków pochodzących z budżetu UE, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2‑3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych za pośrednictwem ośrodków wsparcia ekonomii społecznej.
- Przedsiębiorstwu społecznemu będzie mogło zostać udzielone wsparcie w formie:
1) jednorazowych środków na utworzenie stanowiska pracy;
2) środków na finansowanie kosztów wynagrodzenia lub kosztów płacy.
- Zatrudnienie i reintegracja w przedsiębiorstwie społecznym wspomagane będą m.in. poprzez:
‑ refundację części wynagrodzenia, odpowiadającej składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe oraz części kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającej składce na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe,
‑ możliwość otrzymania okresowego wsparcia jak dla zatrudnionego skierowanego przez powiatowy urząd pracy, w wysokości nie wyższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w przypadku zatrudnienia osoby skierowanej przez jednostkę reintegracyjną na nieodpłatną praktykę zawodową,
‑ dofinansowanie do oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo‑kredytowych na zasadach określonych w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz zwrot kosztów, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2 tej ustawy,
‑ możliwość obniżenia wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w przypadku zakupu produkcji lub usług wytworzonych lub świadczonych przez przedsiębiorstwo społeczne zatrudniające co najmniej 10 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy lub innych pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy po spełnieniu pozostałych warunków określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
‑ przysługujące na zasadach określonych w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych w części wydatkowanej w roku podatkowym na reintegrację zawodową i społeczną pracowników, niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.
Pełny tekst ustawy z 5 sierpnia 2022 do pobrania tutaj.